Khí hậu nóng ẩm tại Việt Nam là điều kiện thuận lợi cho bệnh nấm phát triển ở gia cầm. Trong chăn nuôi, đây là căn bệnh cần đặc biệt chú ý để có thể phòng bệnh cũng như phát hiện sớm để tránh gây thiệt hại cho bà con nông dân. Cùng Betavet tìm hiểu về căn bệnh nấm phổi ở gia cầm cũng như phương pháp điều trị dứt điểm loại bệnh này.
Nguyên nhân và cơ chế sinh bệnh nấm phổi gia cầm
Nguyên nhân chủ yếu gây bệnh ở gia cầm là do nấm Aspergillus Fumigatus, Mucoraceae. Trong đó những con vật như vịt, ngan và ngỗng là loài mẫn cảm, dễ mắc bệnh nhất, sau đó đến gà và gà tây. Những lứa gia cầm thường mắc là từ 1 - 3 tuần tuổi, đôi khi ở con 6 - 7 tuổi và ít gặp ở loài trưởng thành. Và các loài gia cầm nuôi theo phương pháp tập trung ( nuôi nhốt) thường bị bệnh nặng hơn những con nuôi chăn thả.
Nguyên nhân gây bệnh nấm phổi gia cầm là do nấm Aspergillus Fumigatus
Bào tử nấm khi xâm nhập được vào niêm mạc hô hấp hay tiêu hoá, thì theo máu đến những nơi ký sinh và nảy mầm tạo thành các sợi nấm, tạo các u nấm to nhỏ màu vàng hay trắng xám ở phổi hoặc ở thành những túi khí hoặc tại một số cơ quan khác. Quá trình sinh sản, các tế bào nấm sẽ sản sinh ra những sản phẩm trao đổi chất chính là men phân giải protein. Những loại men này phá hoại mô bào và đây chính là ngoại độc tố gây nhiễm độc máu, làm gia cầm bị triệu chứng trúng độc toàn thân và chết.
Triệu chứng và bệnh tích bệnh nấm phổi gia cầm
Bệnh nấm phổi ở gia cầm thường xuất hiện ở thể mãn tính hay cấp tính. Cụ thể các triệu chứng và bệnh tích như sau
Triệu chứng bệnh nấm phổi gia cầm
Thời gian ủ bệnh từ 3 đến 10 ngày, ở thể cấp thường thấy ở con từ 1 đến 3 tuần tuổi với tỷ lệ chết lên đến 80%. Thể mãn tính thường thấy ở gà lớn tuy nhiên tỷ lệ mắc bệnh cũng như tỉ lệ chết thấp.
-
Ở thể mãn tính, bệnh nhẹ hơn và ít chết. Gia cầm thở khó kéo dài, gây ốm yếu, mào nhợt nhạt, có thể tử vong do ngộ độc mãn.
Triệu chứng gây bệnh nấm phổi
-
Ở thể cấp, gia cầm ban đầu có triệu chứng như lim dim, uể oải, khát nước, chán ăn hay đứng riêng hoặc nằm một chỗ. Gia cầm sẽ bị ốm đi nhanh chóng, giai đoạn sau bị tiêu chảy. Dịch nhớt chảy từ mắt và mũi trông giống như huyết thanh. Cuối cùng là kiệt sức và chết, trước khi chết có dấu hiệu co giật do trúng độc. Tỷ lệ chết bắt đầu từ 5 ngày tuổi, đỉnh cao vào 15 ngày tuổi, nhiều con nhiễm nặng sẽ chết trong vòng 24 tiếng.
Bệnh tích
Xuất hiện các u nấm to nhỏ màu vàng xám hay trắng ở phổi cũng như thành túi khí, khi tách u nấm ra dễ dàng. Có 2 thể u nấm gồm u hạt hay u tràn làn.
- Ở thể cấp phổi viêm có những vùng gan hoá, tụ máu đỏ hay phù, thỉnh thoảng có các đám hoại tử hay niêm mạc khí quản bị tụ máu, nhiều dịch nhờn.
Nấm phổi ở vịt
-
Ở thể mãn, thành túi khí gia cầm dày, xoang túi khí chứa nhiều mũ, fibrin và hẹp. Ngoài ra có các hạt nấm mọc tại tim, gan, lách, màng treo ruột. Niêm mạc dạ dày và ruột của gia cầm viêm đỏ.
>>> Bài viết liên quan: Bệnh đậu gà, các nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh
Chẩn đoán - phòng & trị bệnh nấm phổi ở gia cầm
Dựa vào các triệu chứng cũng như bệnh tích để chẩn đoán bệnh. Cần phân biệt rõ để tránh nhầm lẫn với các loại bệnh khác. Ví dụ: tiếng thở của bệnh viêm phế quản thay thanh khí quản ở gia cầm khiến khó thở, gây tiếng ồn, có tiếng khò khè và tiếng ọt. Bệnh nấm phổi khiến gia cầm thường thở khó nhưng không có tiếng động. Bệnh thương hàn cũng có các nốt trắng ở phổi giống bệnh nấm nhưng đây là nốt hoại tử, ngoài phổi còn có thể hoại tử ở gan hay lách.
Để phòng bệnh nấm phổi gây ra ở gia cầm, chủ trại cần thường xuyên vệ sinh cũng như định kỳ khử trùng môi trường bằng thuốc sát khuẩn B-KACID 1 Lít của Betavet tại các khu ấp, nở, chuồng nuôi cùng các dụng cụ và thiết bị chăn nuôi đặc biệt vào mùa mưa ẩm để nấm mốc không thể phát triển. Sử dụng chất độn chuồng sạch sẽ, không nấm mốc và phải được phơi khô hay phun khử trùng. Sử dụng sản phẩm Multivit Cốm nhân sâm để tăng sức đề kháng cho gia cầm, tránh mắc bệnh.
Thường xuyên vệ sinh chuồng trại gia cầm để ngăn ngừa nấm
Để trị bệnh nấm phổi ở gia cầm, cần tìm và cắt đứt nguồn bệnh để tránh lây lan. Nếu nấm có trong các chất sử dụng để độn chuồng thì cần thay hoàn toàn mới chất độn chuồng khô, sạch sẽ. Loại bỏ hoàn toàn những con gia cầm mắc bệnh nặng bởi chúng điều trị sẽ khó khỏi và chọn riêng những con có biểu hiện khó thở ra một ô để chăm sóc tích cực. Bổ sung các loại vitamin, thuốc trợ lực, trợ sức, hay Liver max để tăng tiết dịch ở mật, giúp gia cầm nhanh chóng khỏi bệnh.
Sử dụng Liver max Betavet để tăng tiết dịch mật
Với những chia sẻ về căn bệnh nấm phổi ở gia cầm trên đây, hy vọng bà con đã có cách nhìn khái quát cũng như cách phòng chống và điều trị căn bệnh này cho vật nuôi. Betavet với nhiều năm kinh nghiệm trong ngành phân phối thuốc thú y luôn đồng hành cung cấp những sản phẩm tốt nhất giúp tăng đề kháng cũng như điều trị nấm phổi cho gia cầm.
